تمام خواص و فواید بذر و آب تخم کتان

تخم کتان (بذر کتان) دارای فیبر فراوانی می باشد، و از قرن‌ ها پیش در مصر باستان و چین کشت می‌ شده است. مصریان از دانه کتان تحت عنوان غذا و دارو مورد استفاده قرار می گرفته است. در زمان های گذشته بذر کتان به‌ صورت خاص به‌ عنوان ملین استفاده می‌ شده است، و به این خاطر از آن استفاده می کنند، که دانه‌ های کتان سرشار از فیبر می باشد، و ماده‌ ای مانند گواله به نام موسیلاسیون تولید می‌ کنند، که در تماس با آب گسترش پیدا می کند. این دو ماده موجب افزایش مدفوع می‌ شوند، و می تواند کمک زیادی به دفع سموم بدن کند. ماسک بذر کتان (ماسک تخم کتان) برای پوست نیز یکی از فواید عالی این گیاه دارویی می باشد.

تخم و بذر کتان چیست؟

بذر کتان جزو قدیمی‌ ترین محصولات زراعی می باشد، که دارای اسیدهای چرب امگا 3 ضد التهاب همراه با مواد آنتی اکسیدان به نام لیگنان می باشد، که می تواند ارگان های مهم داخلی را تقویت کند، و به تعادل هورمونی به اضافه چندین مزیت دیگر کمک کند. این دانه سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌ هایی می باشد، که مصرف مقدار کمی از آن در روز می‌ تواند نیاز ما به این مواد مغذی را رفع می کند.

انواع بذر کتان

• بذر کتان طلایی
• بذر کتان قهوه ای

بذر کتان طلایی و قهوه ای مشخصات تغذیه ای آن ها مشابه به هم دیگر می باشد، و هر دوی آن ها به اندازه ی هم حاوی اسیدهای چرب امگا 33 می باشند.

فقط توجه داشته باشید، که دانه کتان خوراکی با تخم کتان که برای تغذیه پرندگان استفاده می‌ شود، فرق دارد.

ویتامین ها و مواد معدنی تخم کتان و ارزش غذایی بذر کتان

تخم کتان سرشار از ترکیبات فراوان زیر است.

تشکیل دهنده های اصلی در 100 گرم تخم کتان

• کربوهیدرات 28.88 گرم
• پروتئین 18.29 گرم
• چربی 42.16 گرم
• آب 6.96 گرم
• فیبر 27.30 گرم
• قند 1.55 گرم
• کلسترول 0.00 میلی گرم
• مواد معدنی بذر کتان در 100 گرم
• کلسیم 255.00 میلی گرم
• آهن 5.73 میلی گرم
• منیزیم 392.00 میلی گرم
• فسفر 642.00 میلی گرم
• پتاسیم 813.00 میلی گرم
• سدیم 30.00 میلی گرم
• روی 4.34 میلی گرم
• مس 1.22 میلی گرم
• منگنز 2.48 میلی گرم
• سلنیم 25.40 میکروگرم
• ویتامین های بذر کتان در 100 گرم
• ویتامین A 0.00 میکروگرم
• ویتامین D 0.00 میکروگرم
• ویتامین E 0.31 میلی گرم
• ویتامین K 4.30 میکروگرم
• ویتامین C 0.60 میلی گرم
• وتیامین (B1) 1.64 میلی گرم
• ریبوفلاوین (B2) 0.16 میلی گرم
• نیاسین (B3) 3.08 میلی گرم
• کولین (B4) 78.70میلی گرم
• پانتوتنیک اسید (B5) 0.99 میلی گرم
• ویتامین B6 0.47 میلی گرم
• فولات (B9) 87.00میکروگرم
• ویتامین B1 20.00 میلی گرم

کالری و مقدار مصرف تخم کتان

اندازه معمولی جهت مصرف تخم کتان 1 قاشق سوپ خوری (7 گرم) می باشد. تنها یک قاشق سوپ خوری حاوی مقدار زیادی پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 را به علاوه منبع غنی بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی تأمین می کند. میزان مصرف تخم کتان برای افراد بزرگسال 2 قاشق چای خوری در روز و برای افراد نوجوان 1 قاشق چای خوری در روز می باشد.

یک قاشق سوپ خوری تخم کتان حاوی موارد زیر است.

1. کالری 37
2. پروتئین 1.3 گرم
3. کربوهیدرات 2 گرم
4. فیبر 1.9 گرم
5. چربی کل 3 گرم
6. چربی اشباع شده 0.3 گرم
7. چربی ترانس 0.5 گرم
8. اسیدهای چرب امگا 3:1،597 میلی گرم
9. ویتامین B 8 %
10. ویتامین B6 2 %
11. فولیت 2 %
12. کلسیم 2 %
13. آهن 2 %
14. منیزیم 7 %
15. فسفر 4 %
16. پتاسیم 2 %

طبع بذر کتان

در پاسخ به سوال بذر کتان سرد است، یا گرم، باید بگوییم که طبع تخم کتان گرم و خشک و گیاه آن سرد و خشک می باشد.

خواص و فواید بذر کتان

• کاهش سکته

اگر جزو آن دسته از افرادی هستید، که گیاهخوار هستید، و یا به هیچ عنوان ماهی نمی خورید، تخم کتان می تواند بهترین منبع چربی های امگا 3 باشد. تخم کتان منبع سرشار از آلفا لینولئنیک اسید می باشد، که از اسیدهای چرب امگا 3 می باشند، که باید از غذایی که می خورید، به دست آورید، چون بدن آن ها را تولید نمی کند. طبق مطالعات انجام شده، مصرف تخم کتان به خاطر اسیدهای چرب و مواد مغذی به خطر پایین تر آمدن سکته کمک می کنند.

• کاهش ریسک سرطان

تخم کتان منبع سرشار از لیگنان می باشد. لیگنان دارای ترکیباتی می باشد، که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و استروژنی دارند، که هر دو می توانند به کاهش خطر سرطان و بهبود سلامت کمک کنند. به صورت شگفت انگیزی تخم کتان حاوی 800 برابر لیگنان بیشتر در مقایسه با غذاهای گیاهی دیگر می باشد.

طبق مطالعات تخم کتان خطر کمتری در ابتلا به سرطان پستان مخصوصاً بعد از یائسگی دارد. مردان نیز می توانند از خوردن تخم کتان سود ببرند، چون ریسک ابتلا به پروستات را به حد چشمگیری کاهش می دهد. همچنین به نظر می رسد، که تخم کتان دارای پتانسیل جهت جلوگیری از سرطان روده و پوست می باشد.

• کمک به گوارش

فقط یک قاشق غذاخوری تخم کتان حاوی 3 گرم فیبر می باشد، که به ترتیب 8 تا 12 درصد از مصرف توصیه شده، برای مردان و زنان می باشد، تخم کتان حاوی دو نوع فیبر محلول در رژیم غذایی (20 تا 40 درصد) و فیبر غیرقابل حل می باشد، (60 - 80 درصد).

1. این دو فیبر توسط باکتری ها در روده بزرگ تخمیر می شوند، و باعث می شود، تا حرکات روده منظم می شود.
2. از سمت دیگر فیبر محلول ثبات محتویات معده را افزایش می دهد، و میزان گوارش را کاهش می دهد. نشان داده شده است، که این کار به تنظیم قند خون و کلسترول پایین کمک می کند.
3. فیبر غیر قابل حل اجازه می دهد، تا آب بیشتری به مدفوع وصل می شود، حجم آن را افزایش می دهد. این برای جلوگیری از یبوست و برای افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر و یا بیماری هستند، مفید می باشد.

• بهبود کلسترول

هم چنین تخم کتان توانایی کاهش سطح کلسترول دارد. در مطالعه ای مصرف 3 قاشق سوپ خوری (30 گرم) پودر کتان به مدت 3 ماه توسط افراد دارای کلسترول بالا کلسترول کلی را به میزان 17% و کلسترول بد را تقریباً 20% کاهش داد. به نظر می رسد، این اثرات به دلیل فیبر در دانه های کتان می باشد، زیرا به نمک های صفرای وصل شده، و سپس به وسیله ی بدن دفع می شود. برای پر کردن این نمک های صفرا کلسترول از خون به کبد کشیده می شود، این فرآیند میزان کلسترول خون را کاهش می دهد. 

• کاهش فشار خون

مصرف تخم کتان می تواند باعث کاهش فشار خون می شود. کاهش 41% در فشار خون می تواند خطر مرگ ناشی از سکته 10 % و بیماری های قلبی را 7% کاهش دهد.

• بهبود عملکرد سیستم ایمنی

تخم کتان منبع بسیار زیادی از پروتئین گیاهی می باشد. پروتئین کتان غنی از آمینواسیدها، آرگنین و آسکاربیک اسید می باشد. پروتئین تخم کتان به خاطر عملکرد سیستم ایمنی، کاهش کلسترول، جلوگیری از تومورها و داشتن خواص ضدقارچ کمک می کند. به احتمال زیاد غذای گیاهی و حیوانی هورمون ها را تحریک می کند، تا احساس سیری را به همراه داشته باشد، که باعث به خوردن کم تر در وعده غذایی بعدی می شود.

• کنترل قند خون

تخم کتان به کاهش قند خون کمک می کند. اثر کاهش قند خون به صورت قابل توجهی به خاطر محتوای فیبر محلول تخم کتان می باشد، تحقیقات نشان داده اند، که فیبر میزان قند خون را کاهش می دهد.

• مفید برای بیماران دچار سلیاک

استفاده از تخم کتان روش عالی برای تعویض طبیعی دانه های حاوی گلوتن در دستور العمل ها می باشد. غلات مخصوصاً آن هایی که حاوی گلوتن می باشد، هضم آن می تواند برای بسیاری از افراد دشوار می باشد، اما تخم کتان معمولاً ضد التهاب می باشد. از آن جا که تخم کتان می تواند مقدار زیادی مایعات را جذب کند، ولی حاوی هیچ گونه گلوتنی نیست، و انتخاب خوب برای افرادی می باشد، که مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت گلوتنی می باشد.

• کاهش علائم یائسگی

تخم کتان ویژگی های زیادی برای زنان یائسه دارد، و می تواند به عنوان روشی جایگزین جهت متعادل کردن هورمون ها مورد استفاده قرار می گیرد.

• کاهش خطر پوکی استخوان

تخم کتان توانایی در متعادل کردن استروژن ممکن می باشد، به کاهش خطر پوکی استخوان کمک کند.

• محافظت در برابر تشعشات

طبق مطالعات انجام شده است، لیگنان موجود در بذر کتان ممکن می باشد، به حفاظت در برابر تشعشعات کمک کند. تحقیقات انجام شده، نشان می دهد، لیگنان بذر کتان ممکن می باشد، برای درمان مشکلات ریوی در ارتباط با تشعشعات ناشی از قرار گرفتن اتفاقی و یا پرتودرمانی مفید می باشند.

• سلامت چشم

تخم کتان باعث افزایش سلامت چشم خواهد شد، چون می تواند به کاهش سندرم چشم خشک به خاطر اثرات روان سازی کمک کند.

فواید تخم کتان برای مو

از فواید تخم کتان برای مو می توان درخشندگی، قوی شدن و مقاوم تر در برابر آسیب ها را نام برد.

فواید تخم کتان برای بهبود پوست

چربی ها در تخم کتان اسیدهای چرب ضروری و همچنین ویتامین های ب، پوست و مو را تامین می کنند که می تواند به کاهش خشکی و پوسته پوسته شدن کمک کند.

هم چنین می تواند علائم آکنه و اگزما را بهبود بخشد

تخم کتان مدت ها است که در طب سوزنی برای بهبود سلامت، پیش گیری و طیف وسیعی از بیماری استفاده می شود که بسیاری از آن ها به سلامت پوست می انجامد.مطالعه کوچکی که در سال 2010 منتشر شد که نشان می دهد مصرف روغن بذر کتان می تواند به کاهش حساسیت پوست و زبری پوست و بهبود پوست کمک کند.

مصرف این دانه‌ها تاثیر مثبتی برای سلامت پوست و رفع جوش‌های صورت دارد. برای رفع جوش‌های غرور جوانی 20 گرم تخم کتان را به همراه 20 گرم سیاه دانه پودر نموده و با یک استکان سرکه مخلوط کرده روی جوش‎ها بمالید.

فواید دانه کتان در بدن سازی

دانه کتان حاوی پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، انواع چربی شامل:چربی‌های اشباع‌شده، چربی ترانس، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین B1، B5، B6، B7 و B9، انواع فولات، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و پتاسیم است که برای تامین اندازه مواد مغذی لازم بدن است، به همین خاطر دانه کتان برای بدنسازان مفید می باشد.

خواص دانه کتان برای معده

تخم کتان معده و دستگاه گوارش را تمیز می‌ کنید.

کاهش وزن از فواید مهم بذر کتان

رژیم غذایی تخم کتان با فرو نشاندن گرسنگی و افزایش احساس سیری به کنترل وزن کمک می کند. احساس کاهش گرسنگی به احتمال زیاد ناشی از محتوای فیبر محلول در دانه های کتان می باشد، دانه های کتان باعث کاهش هضم غذا در معده و تحریک هورمون ها و کنترل اشتها و ایجاد حس پری می شود. بذر کتان توده‌ های اضافی را از بین می‌ برد، و باعث کوچک شدن شکم می‌ شود.

طریقه مصرف بذر کتان برای لاغری شکم

• جهت کاهش وزن می توانید از دم کرده تخم کتان هر روز 2 فنجان استفاده کنید.
• پودر تخم کتان پیش از غذا جهت کاهش اشتها و یا همراه با غذا جهت کنترل هضم غذا و کاهش چربی، کاهش نفخ و پاک سازی دستگاه گوارش مفید می باشد.
• تخم کتان را می توانید به بسیاری از غذاهای معمولی اضافه کنید.
• هم چنین روغن تخم کتان می توانید به عنوان سس روی سالاد استفاده کنید.
• می توانید تخم کتان را داخل ماست مورد علاقه خود بریزید.
• هم چنین می توانید تخم کتان را در اسموتی خود بریزید.

دیگر فواید مصرف تخم کتان

• سرطان تخمدان
• بیماری های قلبی و عروقی
• سندروم متابولیک
• دیابت
• آسم
• التهاب

فواید آب بذر کتان

کاهش خطر حملات قلبی، کاهش ابتلا به سرطان، خاصیت ضد یبوستی و ضد التهابی و آنتی اکسیدانی از فواید مصرف آب بذر کتان می باشد. آب این بذر می تواند از عوارض یائسگی جلوگیری کند، پس بهتر می باشد، با روش صحیح آماده کردن آب بذر کتان آشنا شوید، و از آن استفاده کنید.

چگونه آب بذر کتان درست کنیم؟

روش اول تهیه آب بذر کتان

• ابتدا بذرها را بکوبید.
• بعد یک فنجان 250 میلی لیتری آب و یک قاشق چایی خوری بذر کتان آماده کنید.
• بذرها را داخل آب گرم یا سرد بریزید، و اجازه دهید، 30 دقیقه بماند، تا زمانی که حالت ژله ای پیدا کرد، آن را بنوشید.

این نوشیدنی را می توانید به اسموتی و یا آبمیوه ها اضافه کنید، یا با آبلیمو ترکیب کنید، البته راه های زیادی جهت استفاده از آب بذر کتان وجود دارد.

روش دوم تهیه آب بذر کتان

• یک قاشق بذر کتان
• یک فنجان آب جوشیده

بذر کتان را داخل آب در حال جوش بریزید، پس از دقایقی که به دمای مناسب رسید، بنوشید.

چگونه تخم کتان را انتخاب کنیم؟

• کتان را می توان به صورت کامل یا تخم خریداری کرد. دو شکل مختلف فواید متمایزی را ارائه می دهند. از آن جا که خوردن تخم کتان می تواند بسیار دشوار باشد، آسیاب کردن دانه ها پیش از مصرف معمولاً هضم را بهبود می بخشد.
• کتان به صورت بسته بندی شده، در دسترس می باشد. تخم کتانی را که می خرید، باید حداکثر تازگی را داشته باشد.
• چه خرید به صورت فله ای یا در یک ظرف بسته بندی اطمینان حاصل کنید، که هیچ نشانه ای از رطوبت نداشته باشد.

چگونه تخم کتان را نگهداری کنید؟

• تخم کتان را پس از باز کردن در یخچال نگهداری کنید.
• می توانید پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید، و قبل از مصرف آسیاب کنید.
• دانه آسیاب شده، کتان را در یخچال در یک ظرف بدون هوا در یک شیشه تیره نگه دارید.
• دانه کتان را در جای تاریک خشک نگهداری کنید.

ماندگاری تخم کتان

برای نگهداری تخم کتان به مدت 6 تا 12 ماه می توانید آن را در ظرفی بدون هوا در محلی خشک و خنک قرار دهید. اگر کتان را در یخچال نگهداری نمایید، می توانید آن را برای یک سال یا بیشتر ذخیره کنید.

نگهداری روغن بذر کتان

روغن تخم کتان فاسد شدنی می باشد، و باید همیشه در بطری های کدر و در یخچال نگهداری شوند. به هیچ عنوان روغن تخم کتان را حرارت ندهید. همه روغن ها اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد، و پلی اشباع نشده، هنگام گرم شدن اکسایش پیدا می کنند، و این به این معنی می باشد، که با روغن تخم کتان آشپزی نکنید.

طریقه استفاده از تخم کتان

تخم کتان جهت اضافه کردن به اسموتی یا پاشیدن روی غذاهایی مانند پاستا، حبوبات و... که شاخص بالای گلیسمیک دارند، عالی است. غذاهای حاوی تخم کتان به آرامی نشاسته کربوهیدرات را می شکند، در نتیجه افزایش قند خون را کاهش می دهد.

تخم کتان سرشار از چربی های خوب می باشد، پس به خاطر داشته باشید، که تخم کتان منبع قوی اسیدهای چرب امگا 3 است، این روشی عالی جهت متعادل کردن نسبت های غالب در رژیم غذایی استاندارد می باشد.

عوارض مصرف بذر و تخم کتان

مصرف بیش از اندازه بذر کتان دارای عوارض زیر می باشد.

• نفخ شکم و باد کردگی
• درد شکمی
• تهوع
• یبوست یا اسهال
• کاهش جذب کلسیم، زینک و آهن
• کاهش هضم پروتئین

به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک بیش از اندازه از آن استفاده نکنید.

چه افرادی باید تخم کتان مصرف نکنند؟

• بذر کتان خواص شبه استروژنی دارد، خانم های باردار و شیرده باید از مصرف آن خودداری کنند.
• افرادی که دچار بیماری هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید می باشند، نیز باید از مصرف تخم کتان جلوگیری کنید.
• افرادی که به انسداد روده مبتلا می باشند، هم باید از بذر کتان دوری کنند، چون که تخم کتان سرشار از فیبر می باشد، افرادی که دارای روده التهابی و تحریک پذیر می باشند، به هیچ عنوان باید از خوردن تخم کتان جلوگیری کنید.

تداخلات

1. تخم کتان خام و نارس جهت مصرف مناسب نمی باشند، چون ممکن می باشد، سمی باشند.
2. فیتو استروژن در تخم کتان ممکن می باشد، با قرص های کنترل بارداری (هورمون درمانی) تداخل داشته باشد.
3. افرادی که برای دیابت دارو مصرف می کنند، پیش از مصرف تخم کتان در رژیم غذایی باید با پزشک مشورت کند.
4. اسیدهای چرب امگا 3 می توانند باعث افزایش خطر خون ریزی شوند. اگر با رقیق کننده خون مانند وارفارین مورد استفاده قرار گیرد.
5. مکمل های امگا 3 یا محصولات تخم کتان و یا رقیق کننده های خونی باید فقط بعد از صبحت کردن با متخصص بهداشت و درمان مورد استفاده قرار گیرند.

---