گاوزبان یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم و مفید می باشد، که دارای خواص درمانی بی نظیری می باشد. برای این که بتوانید از این خواص درمانی آن استفاده کنیم، باید از برگ ها و گل های این گیاه به صورت خشک شده برای تهیه دمنوش، چای و عرق استفاده کرده، و با نوشیدن این نوشیدنی های گیاهی از این خواص درمانی استفاده کنیم. گل گاوزبان دو نوع دارد، که یکی از آن ها گل گاوزبان ایرانی می باشد، و نام علمی آن Echium amoenum می باشد، و دیگری گل گاوزبان اروپایی می باشد، که نام علمی آن Borago officinalis است. گل گاوزبان اروپایی گیاهی علفب و یک ساله می باشد، ولی گل گاوزبان ایرانی یک گیاه خودرو می باشد. گل های گل گاوزبان اروپایی دایره ای و کوچک به رنگ لاجوردی و گل های گل گاوزبان ایرانی به شکل گل انار و به رنگ های لاجوردی و بنفش می باشد.
از تجزیه ی شیمیایی گیاه گل گاوزبان یک ماده ی مهم به نام نیترات دو پتاس بدست می آید. گل گاو زبان گیاهی طبی می باشد، که تقریباً همه ی اجزای آن، اعم از گل ها و برگ ها و دانه های آن به عنوان دارو استفاده می شود. همچنین دانه های این گیاه را برای تهیه روغن مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله سلامت از مجله والی قصد داریم به بررسی خواص و فواید بی نظیر گل گاو زبان و همچنین مضرات گل گاو زبان که یکی از گیاهان دارویی و نوعی گیاه علفی می باشد بپردازیم.این گیاه دارای طول 40 تا 70 سانتی متر بوده و دارای خواص درمانی فراوانی می باشد.منشأ اولیه گل گاو زبان، دمشق بوده و همچنین به صورت خودرو در مزارع و گاهی زمین‌های بایر و دامنه کوه های البرز نیز می‌روید.
طبیعت گل گاو زبان
این گیاه دارای طبیعتی گرم و تر بوده و همچنین منبع خوبی از آنتی اکسیدان، فلاونوئید، آنتو سیانین، اسید گاما لینولئیک، کولین، ویتامین های B، ویتامین C، منیزیم، کلسیم، آهن و پتاسیم محسوب می شود.برای بهره بردن از خواص بی نظیر گل گاو زبان ابتدا به خشک کردن گل ها و برگ های آن اقدام کرده و سپس به صورت چای، دمنوش و حتی عرق گل گاو زبان آن را مصرف می کنند.
خواص درمانی و بی نظیر گل گاو زبان
1.پیشگیری از نوسانات خلقی مربوط به یائسگی
به زنان یائسه که دچار نوسانات خلقی هستند پیشنهاد می شود از مکمل های گل گاو زبان به جای درمان های هورمونی استفاده کنند.
2.تقویت اعصاب و روان
مصرف دمنوش گل گاو زبان به دلیل نشاط آور بودن موجب تقویت اعصاب، روان، حواس پنجگانه و همچنین درمان اختلالات حواس خواهد شد.
3.درمان سرماخوردگی و تنگی نفس
اگر می خواهید در خانه به درمان سرما خوردگی اقدام کنید پیشنهاد می کنیم به همراه دمنوش گل گاو زبان مقدای لیمو عمانی و عسل مصرف کنید زیرا به درمان سرما خوردگی، تنگی نفس و گلو درد کمک می کند همچنین در درمان سرفه های فصل نیز مفید بوده و به عنوان مرهمی قوی از آن یاد می شود.
علاوه بر این از گل گاو زبان برای درمان سرفه های مزمن، وقفه های تنفسی و همچنین آسم های خفیف نیز استفاده می کنند و همچنین می توانند به همراه بابونه، سنبل الطیب و شقایق این گیاه را دم کنند و به مدت دو الی سه بار در روز مصرف کنند تا سرفه خشک آن ها درمان شود.
4.درمان وسواس
برخی افراد از گل گاو زبان برای درمان سوداوی، وسواس و خفقان استفاده می کنند.
5.درمان بیماری های دهان
برای درمان جوش های چرکین دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان نیز می توانند از برگ تازه گل گاو زبان استفاده کنند علاوه بر این به رفع حرارت دهان نیز کمک می کند.
6.پیشگیری از سرطان
این گیاه سرشار از منیزیم بوده و به همین دلیل ضد سرطان است و از آن پیشگیری می کند علاوه بر این در درمان برخی از سرطان ها از جمله پروستات، پستان و کبد بسیار موثر است.
7.ضد روماتیسم
گل گاو زبان دارای آلکوالویید می باشد که از این رو ضد حساسیت، ضد روماتیسم و ضد التهاب است.
8.خواص گل گاو زبان برای پوست صورت
افرادی که دارای پوست خشکی هستند برای مرطوب کردن پوست خود و همچنین از بین بردن خارش های پوستی خود می توانند از عصاره برگ گل گاو زبان استفاده کند زیرا به عنوان یک ترکیب نرم کننده محسوب می شود.علاوه بر این می توان از افشره برگ گل گاوزبان نیز استفاده کرد و به منظور درمان جوش های عصبی پوست، آن را روی جوش مالید.
9.مو
همچنین می توانید برای درمان بسیاری از مشکلات پوست کف سر و مو و کاهش آن روغن گل گاوزبان را به سرتان بمالید.
10.درمان فولیکولیتیس
فولیکولیتیس به عارضه ای گفته می شود که در آن فولیکول های موی تان در اثر عفونت ملتهب شده و آسیب می بینند و به همین دلیل مو دچار ریزش می شود.از گل گاوزبان برای درمان آن استفاده می کنند.
11.درمان شوره سر
اگر دچار شوره سر و یا خارش سر هستید همانطور که در بالا گفتیم می توانید از روغن گل گاوزبان استفاده کنید و به همین ترتیب آن ها را درمان کنید و موهایی بسیار درخشان و پر پشت داشته باشید.
12.قاعدگی و پریود شدن
خانم هایی که به مدت پنج روز متوالی دمنوش گل گاوزبان مصرف کنند سبب می شود زود تر از موعد پریود شوند.همچنین یکی دیگر از خواص گل گاو زبان خاصیت ضد التهابی آن است که به همین دلیل به درمان کمر درد و دل درد در زمان قاعدگی کمک می کند.
13.کاهش فشار خون
گل گاو زبان سر شار از آنتی اکسیدان می باشد که گردش خون را بهبود بخشیده و فشار خون بالا را درمان می کند.
14.دیابت و قند خون
افراد مبتلا به دیابت می توانند از گل گاو زبان برای کاهش قند خون استفاده کنند.
15.کاهش ولع مصرف الکل
افرادی که به مصرف الکل اعتیاد دارند می توانند برای ترک آن از گل گاوزبان استفاده کنند زیرا با سرکوب برخی پیام رسان های عصبی خاص، ولع به مصرف الکل را کاهش داده و همچنین موجب بهبود در وضعیت خواب افراد الکلی می شود.
16.درمان بیماری های قلبی
استفاده از گل گاوزبان احتمال سکته، حملات قلبی و ناراحتی های سیستم قلبی و عروقی را کاهش داده و از آن پیشگیری می کند.
17.بهبود عملکرده روده
به افرادی که به تنبلی روده دچار هستند پیشنهاد می شود گل گاوزبان استفاده کنند زیرا تحرکات روده ای را افزایش داده و موجب بهبود در عملکرد روده ها می شود.
18.درمان عفونت دستگاه ادراری
گل گاوزبان سرشار از پتاسیم و کلسیم است که ادرار آور بوده و با افزایش دفعات ادرار به از بین بردن عفونت ها و عفونت دستگاه ادراری کمک می کند.
19.درمان اختلال بیش فعالی
این گیاه به دلیل اینکه حواس پنج گانه را تقویت می کند می تواند تمرکز را افزایش داده و از این رو به درمان اختلال بیش فعالی کمک کند.
20.تصفیه کننده خون
21.گل گاو زبان مفید برای آلزایمر
استفاده از روغن گل گاوزبان موجب افزایش انتقال امواج عصبی و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر می شود.
22. بهبود سلامت استخوان ها
یکی دیگر از خواص گل گاوزبان دارا بودن مقدار زیادی کلسیم است که به سلامت استخوان ها کمک می کند و به این ترتیب از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
مضرات گل گاوزبان
گل گاوزبان به غیر از خواص درمانی بسیاری که دارد، مثل هر گیاه دارویز دیگر ممکن است، باعث مشکلاتی نیز بشود. مصرف گل گاوزبان به زنان باردار و شیرده و افرادی که بیماری کبدی دارند، به هیچ عنوان توصیه نمی شود. زیاده روی در مصرف گل گاوزبان می تواند برای کبد سالم هم ضرر داشته باشد. از دیگر مضرات گل گاوزبان احتمال خطر خون ریزی در طول جراحی یا پس از آن را افرایش دهد، به همین خاطر به بیمارانی که عمل جراحی دارند، توصیه می شود، که از 2 هفته پیش از عمل جراحی مصرف گل‌گاو زبان را قطع کنند. همچنین افرادی که مبتلا به اختلال خون ریزی می باشند، باید از مصرف گل گاوزبان خودداری کنند، و یا حداقل در مصرف این داروی گیاهی احتیاط کنند. گل گاوزبان ممکن است با بعضی از داروهای شیمیایی از جمله داروهای ضد انعقاد و ضد پلاکت (مانند آسپیرین، دیکلوفناک، پلاویکس، ایبوبروفن، هپارین، وارفارین، دالتپارین، انوکساپارین)، داروهای بیهوشی، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای افزاینده تجزیه سایر دارو‌ها در کبد اشاره کرد. گل گاوزبان به خاطر داشتن آلکالوئید برای نوزادان و کودکان ممنوع می باشد. افراط در مصرف گل گاوزبان می تواند باعث اختلالاتی در معده و دستگاه گوارش شود. معده درد و درد در افراد درگیر با سنگ کیسه صفرا می تواند از عوارض زیاده روی در مصرف گل گاوزبان باشد.
خواص دمنوش گل گاوزبان
دم کرده گل گاوزبان را به همراه کمی لیمو عمانی، یک دمنوش مناسب جهت مقابله با سرماخوردگی می باشد. این دمنوش به شرط ترش نبودن به خصوص در ابتدای شروع علائم سرماخوردگی یک نوشیدنی مناسب برای بهبود حال بیمار می باشد.
گل گاوزبان در درمان سرفه های مزمن، وقفه های تنفسی و آسم های خفیف نیز تأثیرگذار می باشد. در درمان سرفه های خشک می توان گیاه گل گاوزبان را با بابونه، سنبل الطیب، گل شقایق مخلوط، و دم کرده حاصل از این چند گیاه را روزی 2-3 بار بنوشید. جوشانده گل گاو زبان جهت بهبود وضعیت مو، ناخن و پوست تاثیر فراوانی دارد.
خواص گل گاو زبان برای کودکان
امروزه والدین زیادی از گیاهان دارویی جهت درمان و مدیریت شرایط سلامتی فرزندان خود استفاده می‌کنند، ولی کدام یک از آن ها ایمن می باشد؟ از چه سنی می توانید از این درمان های خانگی بر پایه گیاهان برای کودکان بهره‌مند شد؟
به‌عنوان مثال آیا خواص گل گاو زبان برای کودکان هم مفید می باشد؟ این گیاه در ایران و کشورهای دیگه نام های مختلفی دارد، به همین خواص و کاربردهای اون هم متفاوت می باشد.
با این حال گلی ارغوانی می باشد، که مواد معدنی بسیاری مثل ویتامین C، پتاسیم، کلسیم و... رو در برداره، و به شکل دمنوش یا روغن به کار می‌رود. در نوشته های طب سنتی از اون به عنوان راهکاری تأثیرگذاری برای گشادی رگ های خونی، ایجاد آرامش، درمان اختلالات تنفسی یا گوارشی یاد می شود. این خواص والدین رو برای استفاده از این محصول طبیعی به جای داروهای شیمیایی برای کودکان ترغیب می‌کند. ولی آیا برای تمام کودکان بی خطر می باشد.
طریقه مصرف گیاه گل گاو زبان
- 2 تا 5 مثقال گل گاو زبان را به همراه نیم لیتر آب جوش به صورت غیر مستقیم حرارت دهید، و اجازه دهید 10 دقیقه بجوشد. سپس 10 دقیقه دیگر بدون حرارت و در دمای اتاق باقی بماند. دمنوش شما به همین سادگی آماده است، و می توانید آن را میل کنید. برای کسانی که فشار خون بالایی دارند، باید گل گاو زبان را همراه با لیمو عمانی جوشانده شود.
- بوی گل های تازه گل گاو زبان بسیار به بوی خیار شباهت دارد. می توان این گل ها را در آب خیساند، و با آب لیمو و شکر مخلوط کرد. از آن به عنوان یک شربت انرژی زا و خنک کننده در روزهای گرم تابستان نیز استفاده می کنند.
- برگ های تازه گل گاو زبان حاوی مقدار زیادی ویتامین C می باشد، و می توانید از آن در سالادها یا در کنار غذا به صورت نپخته استفاده کرد. (ویتامین c به حرارت حساس می باشد.)
- بیشترین مقدار گل گاو زبانی که هر فرد در روز می تواند استفاده کند. 2 گرم و بهترین روش استفاده از این داروی گیاهی به شکل دم شده است.
خواص گل گاوزبان در طب اسلامی
توجه داشته باشید، که داروهای طب سنتی هرگز به هیچ عنوان نباید همراه غذا استفاده شوند. استفاده از آن ها باید با فاصله یک ساعت از غذا و زمانی که معده خالی می باشد، باشد، تا دارو بتواند تاثیر بیشتری بگذارد.
گل گاو زبان در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد، شما می توانید جهت مطلع شدن از روش صحیح استفاده از این گیاه براساس مزاجی که دارید، به پزشکان سنتی مراجعه کنید.
خواص دمنوش های ترکیبی گل گاو زبان
ترکیب دمنوش گل گاو زبان با دیگر گیاهان خوش عطر و پرخاصیت، خواص این دمنوش را چند برابر می کند، و طعم آن فوق العاده می شود. در ادامه به معرفی دمنوش های ترکیبی با گل گاو زبان می پردازیم.
-
خواص دمنوش گل گاو زبان و دارچین
دارچین منبع آنتی‌اکسیدان است و برای پیشگیری از ابتلا به سرطان بسیار مفید است و التهاب بدن را رفع می‌کند. همچنین دارچین خاصیت ضد میکروبی دارد و برای کاهش وزن مفید است. دمنوش ترکیبی دارچین و گل گاو زبان ترکیب فوق‌العاده مفیدی است. طرز تهیه‌ی دمنوش گل گاو زبان و دارچین همانند روش تهیه‌ی دمنوش گل گاو زبان است، با این تفاوت که دارچین هم به آن اضافه میشود.
-
خواص دمنوش گل گاوزبان و زنجبیل
زنجبیل در کنار طعم خوبی که دارد، بسیار پرخاصیت است. این گیاه به رفع دردهای عضلانی و گلودرد کمک بسیاری می‌کند. همچنین زنجبیل سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهد و بیماری‌های ویروسی را رفع می‌کند.
-
خواص دمنوش گل گاو زبان و اسطوخودوس
گیاه اسطوخودوس خاصیت آرام‌بخشی دارد. دمنوش ترکیبی گل گاو زبان و اسطوخودوس در رفع مشکلات گوارشی و راحت خوابیدن نقش موثری دارد و ضد تشنج و ضد اسپاسم است.
-
خواص دمنوش گل گاو زبان و سنبل الطیب
دمنوش گل گاو زبان و سنبل‌الطیب قوای جنسی را افزایش می‌دهد. اگر نمی‌توانید راحت بخوابید و سردردهای عصبی دارید، دمنوش ترکیبی گل گاو زبان و سنبل‌الطیب بخورید. این دمنوش خواب‌آور است و سردردهای عصبی را رفع می‌کند.
-
خواص دمنوش گل گاو زبان و به لیمو
دمنوش ترکیبی گل گاوزبان و به لیمو در کاهش درد بدن، رفع دردهای معده، آرامش اعصاب، کاهش وزن و رفع التهاب بدن موثر است و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
-
خواص دمنوش گل گاو زبان و بابونه
از خواص دمنوش ترکیبی گل گاو زبان و بابونه، می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، رفع سرماخوردگی، بهبود دردهای عضلانی، رفع دردهای قاعدگی، بهبود سلامت پوست و مو، رفع اختلالات دوران یائسگی، بهبود عملکرد قلب و رفع استرس اشاره کرد.
-
خواص دمنوش عناب و گل گاو زبان
متخصصان طب سنتی معتقدند که دمنوش ترکیبی عناب و گل گاو زبان در بهبود سرماخوردگی و رفع گرفتگی صدا موثر است. همچنین این دمنوش برای رفع گلودرد و عفونت‌های ریوی مفید است. طرز تهیه دمنوش گل گاوزبان و عناب همانند روش تهیه‌ی سایر دمنوش‌های ترکیبی است. شما تنها باید مقداری عناب به گل گاو زبان اضافه کنید.
پرسش های متداول
-
آیا مصرف گل گاو زبان در دوران بارداری و شیردهی توصیه می شود؟
خیر. با توجه به پژوهش های انجام شده، به نظر می رسد، این گیاه جهت خانم های باردار ضرر دارد، و خطر سقط جنین به همراه دارد. بعد در خوردن آن حتماً باید محتاط باشید. همچنین آلکالوئید پیرولیزیدین موجود در این گیاه به سلامت نوزاد صدمه می زند.
-
دمنوش گل گاو زبان چگونه تهیه می شود؟
جهت تهیه دمنوش گل گاو زبان گل خشک شده ی آن را به مدت 10 دقیقه در آب بجوشانید، و از خواص آن بهره مند شوید.
-
عوارض استفاده زیاد از گل گاو زبان چیست؟
مصرف بیش از حد آن به کبد آسیب جدی می زند.